استفاده از فرش سجاده‌ای به جای فرش، با بهره‌گیری از نقوش و طرح‌های اسلامی ایرانی و تلفیق با معماری سنتی مساجد به ایجاد فضایی آرامش بخش و معنوی برای برگزاری هرچه بهتر نماز کمک می‌کند. همانطور که میدانیم در تمامی ادیان ایجاد فضای آرامش بخش و پاکیزه، یکی از مشخصات عبادتگاه هاست و بسیار توصیه شده است. سجاده فرش یکی از انواع فرشهای یکپارچه و بدون دوخت است. (فرش یکپارچه: فرش هایی بدون دوخت است که تمامی محیط مورد نظر را به صورت یکدست و یکپارچه و با یک نقشه و طرح، فرش می‌کنند. اینگونه فرش‌ها به صورت سفارشی بافته می‌شوند). به همین علت گرایش به استفاده از سجاده فرش به دلیل یکپارچگی، نظم و آرایش خاصی که در طراحی و طرح محراب آن وجود دارد، زیاد است
فرش سجاده‌ای محرابی: در سجاده فرش‌هایی که در نقشه آن، دو لچک دربالا دارند اما در پایین بدون لچک هستند و در مرکز سجاده فرش فضایی طاقدار مانند محراب مساجد به تصویر کشیده شده است سجاده فرش محرابی می‌نامند. فرشهای مسجد در رول‌های طویل بافته می‌شوند که محراب‌ها به ترتیب در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و هر طرح محراب، سجاده یک نمازگزار محسوب می‌شود.
فرش سجاده‌ای تشریفاتی: در طراحی نقشه اینگونه از سجاده فرش‌ها، طرحی از گل و بوته و طرح اسلیمی نیست و به صورت محراب بافته نمی‌شود و یک طرف از طرح سجاده را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که یک حاشیه کنار سجاده ایجاد می‌شود که به عنوان جای مهر استفاده می‌شود. از نظر مواد اولیه‌ای که در بافت فرشهای مسجدی استفاده می‌شود و تکنیک بافت، فرش مسجدی تفاوتی با انواع فرش ماشینی ندارند. این نوع فرش در کشورهای مسلمان نشین طرفدار زیادی دارد همانطور که مشاهده می‌کنیم بزرگترین بازار فروش فرشهای سجاده‌ای محرابی در ایران، بیروت، اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس و بعضی کشورهای اروپایی است. سجاده فرش‌ها در انواع طرح محرابی و طرح تشریفاتی (مخصوص سالن‌های کنفرانس، راهروها، راه پله‌ها و هتل‌ها) تولید می‌شوند.
اشکال و نمادهایی که طرح‌های فرش سجاده‌ای را تشکیل می‌دهند، نشان دهنده‌ی باورها و گرایشات دینی ایرانیان است که به صورت نمادین این گرایشات و باورها را بازگو می‌کند. نقشه‌های محرابی فرشهای مسجدی یکی از انواع این طرح‌ها هستند که برای مکان‌های مذهبی طراحی شده‌اند. پژوهشگران در این زمینه معتقدند که با ظهور دین اسلام و گرایش ایرانیان به دین اسلام، طراحی این نوع نقشه‌ها افزایش یافت. اما گروه دیگری از پژوهشگران معتقدند که این طرح، برگرفته از گذشته‌های دور ایرانیان است.
مقاله مرتبط: طراحی سجاده فرش
طرح اصلی که در بافت سجاده فرش استفاده می‌شود معمولا محراب است. البته نقوش قندیل، ستون و سرستون هم در سجاده فرش استفاده می‌شود. اگر بخواهیم در طول تاریخ دوره طلایی برای بافت فرش سجاده‌ای نام ببریم می‌توان گفت اوایل سده‌ی هفدهم میلادی (یازدهم هجری قمری) دوره طلایی بافت فرش سجاده‌ای است. نقشی که روی سجاده فرش در آن دوران معمول بوده است، تصویر یک محراب در مرکز فرش مسجدی است. از آنجایی که ساده زیستی از آموزه‌های دستور اسلام است زمینه این سجاده فرش‌ها نسبت به سایر فرشهای ایرانی ساده‌تر و نقش و نگار کمتری دارد. فرشهای سجاده‌ای از دو قسمت بدنه (محل نشست و برخاست نمازگزار) و گردنگاه (محلی که نمازگزار هنگام سجده سرخود را روی مهرمی‌گذارد)، تشکیل شده است.
مفروش کردن مسجد با سجاده فرش بسیار راحتتر از فرش معمولی است. زیرا می‌توان سجاده فرش رابا هر شکل و اندازه‌ای تولید کرد و دیگر نیازی به کناره‌ها و فرشهای حاشیه برای پر کردن فضای خالی نداریم. اگر فرش سجاده‌ای نیاز به ترمیم و یا تعویض داشت هزینه کمتری نسبت به ترمیم و یا تعویض فرش دارد. سجاده فرش‌ها رنگ‌بندی و طرح‌هایی متناسب با معماری سنتی مساجد داراست که با توجه به رنگ داخلی مسجد، رنگ پرده‌ها، پنجره می‌توان نوع طرح را انتخاب نمود. در ادامه سایر دلایل برتری مفروش نمودن مسجد با سجاده فرش را ذکر می‌کنیم:
1. مفروش کردن تمام فضای داخلی مسجد
2. نظم و یکپارچگی صفوف
3. امکان مفروش کردن هر مسجد یا نمازخانه با هر نوع ساختار هندسی
4. بافتن سجاده فرش مناسب با اندازه مطرح شده و مفروش کردن مسجد بدون پرداخت هزینه اضافی برای پر نمودن فضای خالی با کناره‌ها و یا سایر فرشهای کوچک
5. تشخیص قبله باتوجه به جهت فرشهای سجاده‌ای
6. شستشوی آسان فرش مسجد نسبت به فرشهای معمولی
7. ترمیم راحتتر فرشهای سجاده‌ای نسبت به فرشهای معمولی
8. امکان مفروش نمودن نمازخانه‌هایی با مساحت کمتر از 6 متر
برای اینکه هنگام نصب سجاده فرش، محیط مسجد یا نمازخانه، یکپارچه و برطبق اصول مفروش شود، لازم است اندازه سجاده فرش‌ها دقیقا برابر با اندازه طول صفوف نماز بافته و نصب شود. البته مساجد یا نمازخانه هایی که دارای قبله متمایل هستند مفروش کردن مسجد هم اندازه طول صف‌های نمازگزاران مشکل است. قبل از مفروش کردن مسجد، نصابی که از طرف شرکت سجاده فرش برای نصب سجاده می‌آید، جهت قبله را با استفاده از قبله نما به صورت دقیق تعیین می‌کند تا طول رول‌ها به اندازه باشد و ضایعات ناشی از نصب کم شود.
برای نصب سجاده فرش، می‌توان به دو روش عمل کرد:
روش موازی: دراین روش، در تمامی ردیف‌ها ستون‌های سجاده فرش مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند.
روش یکی در میان: در این روش، در ردیف‌های پشت سرهم دیگر ستون‌های سجاده فرش مقابل یکدیگر نیستند و ستون ردیف بعدی در روبروی نقطه وسط فرش مسجد قرار می‌گیرد. مزیت این روش نصب، نسبت به روش موازی این است که در این روش امکان برخورد نمازگزاران ردیف‌های پشت سرهم با یکدیگر صفر است.
برش دقیق دور ستون‌های مسجد یا نمازخانه-دقت در برش کناره‌ها و حاشیه دیوارها تا بدون انحراف و اضافه گذاشتن فرش سجاده در لبه دیوار باشد-فرشهای سجاده‌ای که برش خوردند دور دوزی شوند تا زیبایی و استحکام فرش سجاده‌ای حفظ شود.
