می دانیم که همواره طرح هایی که برای فرش سجاده ای و فرش های مسجدی وجود دارد از خود نمای مساجد و حتی طرح های اسلیمی ها و منبت کاری های مسجد الهام گرفته است اما این که چگونه طرح های مسجد وارد فرش سجاده ای می شود در این نوشته مورد بررسی قرار می گیرد . 

معماری مساجد و نقش آن در طراحی سجاده فرش

از آنجایی که عبادت و راز و نیاز با خالق، از مهمترین نیازهای معنوی انسان به شمار می رود، وجود مکانی که انسان را از بعد مادی برهاند و این نیاز انسان را برآورده سازد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین علت تمام ادیان عبادتگاه های خود را به بهترین شکل بنا می کردند. بعد از ورود اسلام به ایران، به عنوان دینی جامع که تمام ادیان قبلی را در بردارد و کامل کننده آن ها است، ساخت مساجد به عنوان مکان معنوی برای عبادت، با معماری مناسب این مکان، مورد توجه قرار گرفت. چرا که براساس دیدگاه اسلامی هرچه در این دنیا وجود دارد نشانه ای از عالم معنا است به همین دلیل هنرمند برای بیان این نشانه از هنر خود در زمینه معماری کمک می گیرد.

معماری مساجد

ابتدا مساجد با ساختمان بسیار ساده و با سقف های حصیری ساخته می شد. با گذشت زمان و با جایگزینی دین اسلام به عنوان دین اصلی ایران، ساخت مساجد با سقف های گنبدی رواج یافت و بعد از آن مناره به آن افزوده شد که مناره به واسطه ارتفاع بلند خود مفهوم ارتباط میان زمین و آسمان را نمایش می دهد.
معماری ساخت مساجد نیز مانند دیگر بناها، اسلوب و قاعده مشخص خود را دارد. بسیاری از سازه ها مانند ایوان، رواق، مناره، گنبد، صحن، شبستان و محراب در تمامی مساجد یکسان است. از اصلی ترین سازه های مسجد محراب است که در جهت قبله، کمی پایین تر یا همسطح مسجد، برای اقامه نماز امام جماعت (یا پیش نماز) ساخته می شود. اولین محراب در سال 86 هجری هنگامی که مسجد پیامبر بازسازی می شد، در قسمتی از مسجد که محل سخنرانی و اقامه نماز ایشان بود، ساخته شد.
محراب از جمله سازه های معماری بود که استادکاران تمام حرفه ی هنری خود را روی این سازه پیاده کرده و اثر خود را به عنوان نمونه ای زیبا از هنر اسلامی به نمایش می گذاشتند.

علت نامگذاری این سازه با نام محراب

محراب از ریشه حرب (میدان جنگ)، به عنوان محلی برای جنگیدن با شیطان است. برخی نیز معتقدند محراب از کلمه مهرابه که محلی برای پرستش‌های آئین مهرپرستی در ایران و بین النهرین بوده است، گرفته شده است.

علت ساخت مساجد

مسجد که از جمله مهمترین بنای هر منطقه، شهر و یا روستا محسوب می شود، علاوه بر مکان معنوی برای عبادت، نقش های زیادی در زندگی مردم داشته است.

1- به دلیل معماری خاص مساجد مانند ساخت گنبد، مناره ها و ... از مسجد به عنوان بنایی که چشم انداز جغرافیایی دارد و ذوق و هنر ایرانی را به نمایش می گذارد، استفاده می شود.

2- از مسجد به عنوان مکانی برای ارشاد و تبلیغ اسلامی و کانون رعایت و قواعد و قوانین خاص استفاده می شود. 
نقش معماری مساجد در طراحی سجاده فرش

با نهادینه شدن محراب به عنوان یکی از سازه های اصلی معماری مسجد، فرش مسجد نیز از طراحی محراب الگو گرفت و با گذشت زمان تکامل یافت به گونه ای که امروزه سجاده فرش هایی با طرح محراب در بازار موجود می باشد. مفروش کردن مساجد با سجاده فرش های محرابی که از نظر طرح و رنگ متناسب با محراب مسجد بود، باعث شد توجه به طراحی و نقش و نگار محراب بیشتر شود. با اضافه شدن نقش و طرح گیاهان در سجاده فرش ها به عنوان نمادی که در زمین خاکی کاشته شده اما به سمت آسمان رشد می کنند، به خوبی نقش معنوی سجاده فرش ها را که اتصال انسان عابد از زمین خاکی به عرش است، بیان می شود.

معرفی سجاده فرش های طرح محرابی سوگند

در ادامه انواع طرح های سجاده فرش های محرابی که در شرکت سجاده فرش سوگند بافته می شوند، نشان داده شده است.